Czym jest przemoc wobec dziecka?

Przemoc wobec dziecka to każde działanie lub zaniechanie, które powoduje krzywdę, cierpienie, narusza godność, zdrowie fizyczne lub psychiczne dziecka oraz hamuje jego rozwój. Przemoc może przybierać różne formy:

• Przemoc fizyczna: Obejmuje wszelkie działania, które powodują ból lub uszkodzenia ciała, takie jak bicie, kopanie, duszenie, szarpanie, popychanie,
  a także stosowanie kar cielesnych (również klapsów). Przemoc fizyczna może pozostawić widoczne ślady, takie jak siniaki, zadrapania, złamania, ale również niewidoczne rany psychiczne.
• Przemoc psychiczna: To wszelkie formy zachowań, które wpływają negatywnie na zdrowie emocjonalne dziecka. Może obejmować zastraszanie, wyśmiewanie, poniżanie, upokarzanie, szantaż emocjonalny, manipulowanie oraz stałe krytykowanie. Przemoc psychiczna osłabia poczucie własnej wartości dziecka, prowadzi do lęków, depresji i zaburzeń emocjonalnych.
• Przemoc emocjonalna: Jest blisko związana z przemocą psychiczną, ale szczególnie odnosi się do sytuacji, w których dziecko jest ignorowane, odrzucane, niekochane, odcinane od emocjonalnego wsparcia. Może to również obejmować skrajne wymagania, obojętność na potrzeby dziecka, a także stosowanie groźby porzucenia.
• Przemoc seksualna: Przemoc seksualna obejmuje to nie tylko bezpośrednie kontakty fizyczne o charakterze seksualnym z dzieckiem, ale także narażenie dziecka na kontakt z treściami pornograficznymi, zmuszanie do wykonywania czynności o charakterze seksualnym, a także wykorzystywanie dziecka
  w celach pornograficznych. Przemoc seksualna ma długotrwałe, niszczące skutki na psychikę i zdrowie dziecka.
• Zaniedbanie: To zaniechanie opieki nad dzieckiem i niezaspokojenie jego podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, ubranie, opieka zdrowotna, ochrona przed zagrożeniami, a także potrzeby emocjonalne i edukacyjne. Zaniedbanie może być tak samo szkodliwe jak bezpośrednia przemoc, prowadząc do poważnych problemów zdrowotnych, rozwojowych i psychicznych.
• Przemoc rówieśnicza: Obejmuje działania innych dzieci lub młodzieży, które są agresywne, zastraszające, poniżające lub szkodliwe wobec rówieśników. Może to być zarówno przemoc fizyczna, psychiczna, jak i emocjonalna, a także cyberprzemoc, czyli agresja realizowana za pomocą internetu i mediów społecznościowych. Przemoc wobec dzieci jest nieakceptowalna w każdej formie i zawsze prowadzi do poważnych konsekwencji dla zdrowia i rozwoju dziecka.

Jak obecność rodzica daje dziecku moc?

Obecność rodzica daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, które jest fundamentem zdrowego rozwoju emocjonalnego i psychicznego. Kiedy dorosły jest blisko — dostępny fizycznie i emocjonalnie, dziecko wie, że może liczyć na wsparcie w trudnych sytuacjach, a jego emocje są zauważane i akceptowane.

Taka relacja buduje w dziecku wiarę w siebie i poczucie sprawczości, czyli wewnętrzną moc, która pomaga radzić sobie z wyzwaniami.

Regularna, uważna obecność rodzica chroni przed poczuciem samotności
i bezradności, które często towarzyszą doświadczeniom przemocy czy odrzucenia.

Dziecko, które czuje się bezpieczne przy dorosłym, łatwiej uczy się regulować emocje, podejmować decyzje i szukać pomocy, gdy jej potrzebuje.

Nawet krótkie, codzienne chwile pełnej uwagi — rozmowa, wspólna zabawa, przytulenie, wzmacniają więź i stają się dla dziecka źródłem siły do mierzenia się ze światem.

Obecność rodzica powinna każdego dnia przejawiać się w chwilach, w których dorosły w pełni słucha, patrzy i reaguje na potrzeby swojego dziecka.

Jak wsparcie rodzicom daje dziecku moc?

Wsparcie rodzica daje dziecku siłę, bo pokazuje mu, że w trudnych chwilach nie jest samo i może liczyć na pomoc dorosłego.

Kiedy rodzic reaguje spokojnie, okazuje zrozumienie i nazywa emocje dziecka, pomaga mu uczyć się, że nawet trudne uczucia są do udźwignięcia.

Ważne jest, by dorosły potrafił zatrzymać się przy swoich emocjach i nie przenosił złości, zmęczenia czy frustracji na dziecko, bo to właśnie jego opanowanie staje się dla dziecka źródłem poczucia bezpieczeństwa.

Takie wsparcie buduje w dziecku poczucie wartości, sprawczości i wiarę w to, że jest ważne i kochane niezależnie od sytuacji. Gesty wsparcia, jak wysłuchanie, przytulenie, wspólne poszukiwanie rozwiązania czy proste „jestem przy tobie”, pomagają dziecku odzyskać równowagę.

Wsparcie różni się od samej obecności tym, że jest aktywne, uważne i daje dziecku realne poczucie, że jego emocje i potrzeby są zauważone.

Powinno przejawiać się każdego dnia w chwilach, gdy rodzic zatrzymuje się, słucha
i świadomie towarzyszy dziecku w tym, co przeżywa.

Jak docenienie rodziców daje dziecku moc?

Docenienie daje dziecku moc, ponieważ wzmacnia jego poczucie własnej wartości
i buduje w nim wewnętrzne poczucie sprawczości.

Kiedy dorosły zauważa wysiłek, starania i zaangażowanie dziecka, wysyła mu komunikat: „widzę cię, to co robisz, jest ważne”.

Taki sposób reagowania nie tylko motywuje do dalszych działań, ale też uczy, że warto próbować, nawet jeśli nie wszystko się uda.

Psychologicznie największe znaczenie ma docenianie procesu, a nie tylko efektów — zauważanie odwagi, wytrwałości czy włożonej pracy.

Dzięki temu dziecko nabiera odporności emocjonalnej, łatwiej radzi sobie z porażkami i podejmuje kolejne wyzwania.

Docenienie wzmacnia też więź z dorosłym, bo dziecko czuje się zauważone, ważne
i akceptowane niezależnie od rezultatu.

Powinno pojawiać się każdego dnia w prostych słowach i gestach, które pokazują dziecku, że jest dostrzegane w tym, co robi i kim jest.